Od 2005 r. w Polsce co do zasady nie jest możliwa tzw. eksmisja na bruk. Zgodnie z nowelizacją ustawy o ochronie praw lokatorów oraz kodeksu postępowania cywilnego, eksmitowany lokator musi trafić do lokalu socjalnego lub pomieszczenia tymczasowego.
O uprawnieniu do lokalu socjalnego orzeka sąd. Uprawnienie takie do tej pory zawsze przysługiwało kobietom w ciąży, obłożnie chorym, emerytom i rencistom spełniającym kryteria do otrzymania pomocy społecznej, bezrobotnym, małoletnim, ubezwłasnowolnionym, z orzeczeniem o niepełnosprawności, a także spełniającym inne warunki uchwalone przez gminę. Jeśli chodzi o osoby małoletnie, ubezwłasnowolnione i niepełnosprawne, uprawnienie dotyczy także osób z nimi zamieszkałych. W przypadku innych osób sąd może przyznać lokal socjalny, ale nie musi.
Jeśli lokal socjalny nie zostanie przyznany, gmina wskazuje pomieszczenie tymczasowe, chyba że osoba eksmitowana sama takie pomieszczenie znalazła lub zostało jej ono wskazane przez właściciela opróżnianego lokalu. Pomieszczenie tymczasowe nie przysługuje zaś osobom, które zostały zmuszone do opuszczenia lokalu z określonych przepisami powodów: stosowania przemocy w rodzinie, rażącego wykraczania przeciw porządkowi domowemu, zachowania czyniącego uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku czy bezprawnego zajęcia opróżnionego lokalu. W takiej sytuacji osoba może zostać eksmitowana do schroniska dla bezdomnych, noclegowni lub innej placówki zapewniającej tymczasowe miejsce pobytu.
Innym ograniczeniem eksmisji jest tzw. okres ochronny obowiązujący od 1 listopada do 31 marca każdego roku, gdy nie wykonuje się wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu. Wyjątkiem są eksmisje z prawem do lokalu i wskazane już powyżej przypadki stosowania przemocy w rodzinie, bezprawnego zajęcia lokalu, wykraczania przeciw porządkowi domowemu i stwarzania warunków uciążliwych dla innych mieszkańców budynku.
Ostatnio jednak niepokój i kontrowersje wzbudziła ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości. Na jej końcu znajduje się zapis o tzw. najmie instytucjonalnym. Najem instytucjonalny jest to najem na podstawie umowy zawartej przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą. W przypadku zawarcia takiej umowy, najemca jest zobowiązany dołączyć do niej oświadczenie, iż przyjął do wiadomości, że w razie konieczności egzekucji i opróżnienia lokalu nie przysługuje mu prawo do lokalu socjalnego ani pomieszczenia tymczasowego. Najemca będzie mógł być eksmitowany w ciągu 14 dni. Nie będzie chroniony nawet w sytuacji, gdy należy do jednej z wymienionych wcześniej grup objętych specjalną ochroną, którym do tej pory przysługiwały lokale socjalne bez względu na okoliczności.
Współautor artykułu działki Toruń oraz działki Tychy.